تفاوت خودرأیی و خودتصمیم گیری

از مهارت های بسیار مهم و ضروری برای هر فردی، مهارت «تصمیم گیری» است. این مهارت بیان میکند که در مواجهه با مسائل زندگی لازم است که جوانب موضوع سنجیده شده و راه های موجود و احتمالی بررسی و سپس با بررسی و وزن دهی به سود و زیان هر یک از راه ها، با جرأت و شجاعت، تصمیم لازم گرفته شود. مهارت تصمیم گیری با مهارتهای دیگر مانند حل مسئله، جرأت ورزی، مقابله با استرس حاصله و مشورت گیری ارتباط دارد. فرد تصمیم گیر با افراد مشورت می کند و سنجش صحیح، خود تصمیم نهایی را می گیرد. همچنین مهارت تصمیم گیری در افزایش اعتماد به نفس نقش اساسی را بازی می کند. 
«خودرأیی» به خودکامی کردن، از روی استبداد کاری کردن، لجاج کردن، یک دندگی کردن، عناد کردن و لجبازی کردن معنا شده است. «خودرأیی» به این معناست که فرد برای گزینش راه های پیش رو آن راهی را بر می گزیند که به هر دلیل مورد پسند و انتخاب خود اوست. اینکه ممکن است در انتخاب گزینه مورد نظر بررسی لازم شده باشد یا نه، سود و زیان مشخص شده باشد یا نه، و... اما موضوع مهم آن است که راه منتخب، راه انتخاب اوست نه کسی دیگر. این انتخاب مبتنی بر دلایل شخصی خود اوست هر چند شواهد رد کننده زیادی مبنی بر اشتباه بودن آن انتخاب وجود داشته باشد. 
«خودرأیی» از خصوصیات و صفات تعیین کننده در شخصیت های هیجانی و نمایشی مانند شخصیت های ضداجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته است. شخص خودرأی میگوید که دیگران هر چه می گویند بگویند، اما تنها نظر و رأی من مهم است و نظری درست است که نظر من باشد. 
نکته قایل توجه این است که هر انسانی ممکن است در انتخاب های خود دچار اشتباه شود و فرد خودرأی هم از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است اشتباه کند و چون به نظر و مشورت دیگران اهمیتی نمی دهد، احتمال اشتباه و خطا را در وی بالا می برد. این نقطه عطف همان هشداری است که امیرالمؤمنین میفرمایند: «مَنِ اِسْتَبَدَّ بِرَأْیِهِ هَلَکَ، هر کس خود رأى شد به هلاکت رسید» (نهج البلاغه حکمت 161). بیان شیوای علی علیه السلام اشاره به احتمال زیاد به منزله قطعی بودن ضرر قابل توجه تا سر حد هلاکت و نابودی را دارد و دوری کردن از خودرأیی را لازمه عقل می داند. 
در صورتی که خصوصیت خودرأیی به صفت خودرأیی افراطی تبدیل شود، صفت شخصیتی به اختلال شخصیت تبدیل خواهد شد و فرد را در روابط بین فردی و اجتماعی دچار آسیب های جدی خواهد کرد. گذشته از زیان های فردی، دیگران از تیررس خطاهای وی در امان نیستند. در این حالت، فرد مبتلا به روان درمانی نیاز پیدا می کند.